Việt vị là gì? Đây là một lỗi thường thấy của các cầu thủ bóng đá khi tham gia thi đấu chuyên nghiệp. Nếu là những fan bóng lâu năm có thể đều biết đến việt vị. Tuy nhiên với những người mới thì chắc chắn thuật ngữ này vẫn còn xa lạ. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ gửi đến các bạn đọc những cái nhìn chuyên sâu và đa chiều nhất về việt vị nhé.
Mục Lục
Việt vị là gì?
Việt vị được biết đến là lỗi ở trong một trận đấu bóng đá nằm trong điều luật thứ 11 của Liên đoàn bóng đá thế giới (FIFA) lập ra. Hiểu một cách đơn giản hơn, việt vị có nghĩa là “chạy trước bóng”. Khi cầu thủ nhận bóng từ đồng đội ở một vị trí phía trên cầu thủ đội bạn và đứng trước vị trí của thủ môn. Các trường hợp cầu thủ bị dính lỗi việt vị khi:
- Cầu thủ đứng ở vị trí sân của đội bạn.
- Có ít hơn 2 cầu thủ ở vị trí của đội bạn đứng giữa cầu thủ và đường biên ngang cuối sân đội đối phương.
- Cầu thủ có tham gia vào quá trình pha bóng.
- Cầu thủ có tham gia vào hướng tấn công của quá trình pha bóng.
Tuy nhiên hiện nay có 3 trường hợp mà mặc dù cầu thủ đó đã đứng ở tư thế việt vị nhưng vẫn không bị thổi phạt là:
- Quả bị ném biên
- Quả bị phạt góc
- Quả phát bóng cho thủ môn
Sự ra đời của lỗi việt vị?
Vào cuối thế kỉ 18 đầu thế kỉ 19 lỗi việt vị đã được ra đời khi bóng đá được đưa vào vài trường công lập ở Anh. Tuy nhiên sau đó vài năm, đã có rất nhiều sự thay đổi nhằm thích ứng hơn cho nền bóng đá. Khi đó, để giúp môn thể thao thêm phần thú vị, hấp dẫn hạn chế việc 1 trận đấu có quá nhiều bàn thắng và bớt những tình huống 1vs1 giữa cầu thủ và thủ môn.
Cho đến năm 2005, FIFA đã chính thức can thiệp và chỉnh sửa luật việt vị thành như sau:
Cầu thủ tại vị trí phạm luật nếu có bất cứ bộ phận nào trên cơ thể được phép chạm vào bóng ở gần đường biên ngang cuối sân đối phương hơn so với quả bóng và cầu thủ đối phương thứ 2 (cầu thủ đối phương thứ nhất thường sẽ là thủ môn của trận đấu).
Hiểu chi tiết hơn, có nghĩa là cầu thủ khi đó sẽ không bị thổi còi trong tư thế việt vị khi được nhận bóng từ pha cản phá có chủ ý hoặc trường hợp cố ý chuyền về của đội bạn.
Tuy nhiên đến năm 2013, bộ luật này đã có những thay đổi nhất định. Đặc biệt là ở trong điều luật thứ 11 của FIFA đưa ra khi đó cầu thủ chơi bóng sẽ không bị thổi việt vị khi đang ở trong tư thế việt vị tham gia tranh cướp bóng từ pha chuyền về của đội bạn. Khi đó cầu thủ sẽ bị thổi phạt nếu trong trường hợp nhận bóng từ tình huống chuyền bóng từ đồng đội và trường hợp đập vào cầu thủ đội bạn (bóng đập vào cầu thủ này rồi nảy ra).
Ngoài ra, FIFA còn có thêm một vài chi tiết để mô tả trong điều luật 11 này như sau: Trọng tài sẽ thổi phạt nếu trường hợp cầu thủ cố tình cản trở, làm giảm tầm nhìn trong phòng ngự của đối phương trong tư thế việt vị, có thể rút thêm thẻ.
Cập nhật luật việt vị mới nhất năm 2022
Vào tháng 7 năm 2020, luật việt vị mới nhất đã được thông qua và công bố, FIFA đã đưa ra 3 khía cạnh liên quan đến vị trí việt vị là: vị trí việt vị, hình thức việt vị và trường hợp việt vị.
Vị trí việt vị
Trong luật mới, vị trí việt vị vẫn được xác định là nửa sân của đối phương. Tuy vậy, trường hợp cầu thủ có bị coi là mắc lỗi việt vị hay không còn tùy thuộc vào từng trường hợp nhất định
Lỗi việt vị trong luật mới là gì?
Các lỗi việt vị được quy định trong luật mới được xác định như sau:
- Cầu thủ bị coi là mắc lỗi việt vị khi đứng tại vị trí ở nửa sân của đối phương và cầu thủ tham gia vào đường chuyền của đồng đội.
- Cầu thủ mắc lỗi việt vị khi đứng ở vị trí nửa sân của đối phương, và cầu thủ không tham gia vào đường chuyền của đồng đội, tuy nhiên lại đứng ở vị trí liên quan đến hướng tấn công của đội mình. (Lỗi này là lỗi cản trở đối phương)
- Cầu thủ bị coi là việt vị khi có dưới 2 cầu thủ đứng ở vị trí giữa các cầu thủ của đội bạn và đường biên ngang của đội bạn.
Những quy định mới về việt vị
Trong quy định mới, tại các trận đấu sẽ ứng dụng công nghệ VAR (Video Assistant Referee). Đây chính là công nghệ hỗ trợ trọng tài bằng video với mục đích giúp xử lý nhanh, công bằng các tranh chấp xảy ra.
Khi đó, sẽ giúp cho các đội chơi, khán giả an tâm hơn về cách tính công khi các trọng tài đưa ra quyết định xử phạt. Hơn nữa cũng giúp các trọng tài chứng minh sự công bằng của mình dễ dàng hơn.
Phá bẫy trong việt vị là gì?
Thực tế, dựa vào các quy tắc, hay các điều kiện cấu thành lỗi việt vị, các đội bóng hiện nay thường bày ra những chiến thuật để bẫy việt vị đối phương. Các bẫy việt vị này sẽ được giăng ra trong các tình huống chuyền dài hoặc tình huống đá phạt. Điều này nhằm thực hiện mục đích đưa cầu thủ tấn công rơi vào tư thế việt vị trước khi bóng được chuyền đi.
Tuy nhiên bẫy việt vị đòi hỏi sự thống nhất và ăn ý rất cao giữa các cầu thủ của đội phòng ngự. Có nghĩa là tại vị trí bình thường nhưng khi nhận thấy các cầu thủ tấn công lấy đà chuyền bóng sẽ lập tức tiến dâng cao vượt qua các cầu thủ tấn công. Khi đó các cầu thủ trong thế tấn công sẽ rơi vào bẫy việt vị. Các lỗi việt vị này sẽ dễ bị thổi phạt trong các trường hợp đó nếu có cầu thủ tấn công chạm bóng.
Cách phá bẫy việt vị trong bóng đá như thế nào?
Hiện nay, có thể dựa vào những kẽ hở trong bẫy việt vị mà đội phòng ngự sẽ tạo tình huống giăng ra, đội tấn công cũng không quá khó để phá vỡ nó. Điều này được thực hiện bằng cách duy trì khoảng cách không đứng thấp hơn so với các hàng hậu vệ của đội phòng ngự. Nghĩa là khoảng cách từ khung thành đội phòng ngự đến cầu thủ của đội tấn công phải dài hơn hoặc bằng khoảng các từ khung thành đội phòng ngự đến hàng hậu về của đội phòng ngự.
Sau khi đồng đội đã bị chạm và chuyền bóng thì cầu thủ của đội tấn công mới có thể di chuyển và vượt qua hàng phòng ngự. Vậy thì khi đó tiền đạo của đội tấn công sẽ buộc phải có một tốc độ rất cao và nhạy bén. Cầu thủ phải tăng tốc nhanh nhất mới có thể bắt kịp đường chuyền của đồng đội.
Ngoài cách này, vẫn còn 1 cách thường áp dụng nữa. Đó chính là khi một cầu thủ tự nhận ra mình đã rơi vào thế việt vị và khi đó không nhận đường chuyền, để cho cầu thủ vừa chuyền bóng sẽ tiếp tục chạy xuống nhận bóng. Trong trường hợp này lỗi việt vị sẽ không bị thổi phạt.
Cách xử phạt lỗi việt vị được thực hiện như thế nào?
Thực tế, lỗi việc vị có thể không ảnh hưởng trực tiếp tới thành tích của đội bóng.Tuy nhiên nó lại gây ra sự đứt mạch tấn công, có khi cản trở pha ghi bàn trong nhiều tình huống nếu như trọng tài thổi phạt việt vị.
Khi đó, trọng tài biên sẽ là người có quyền được ra quyết định xử phạt lỗi việt vị hay không. Điều này báo hiệu bằng cờ từ vị trí trọng tài biên là báo lỗi việt vị của cầu thủ trên sân cho trọng tài chính.
Trận đấu khi đó sẽ bị dừng và đội được việt vị sẽ hưởng một quả phạt gián tiếp từ vị trí trên sân mà cầu thủ đội bạn mắc lỗi. Những pha bóng phạt lỗi việt vị này thường sẽ không mang quá nhiều nguy hiểm cho khung thành. Bởi khoảng cách khi đó khá xa và vẫn nằm bên phần sân của đội bạn.
Một số câu hỏi thường gặp
Điều gì xảy ra khi cầu thủ đã bị căng cờ việt vị?
Trường hợp cầu thủ bị căng cờ việt vị, thì trọng tài chính khi đó sẽ thổi còi dừng trận đấu. Trọng tài sẽ sẽ xem xét đưa ra quyết định có lỗi việt vị không. Tiếp theo sẽ xử phạt theo luật việt vị dành cho các đội bóng mắc lỗi.
Trong trường hợp có hình phạt diễn ra thì đội phòng ngự sẽ được thực hiện một pha đá phạt từ vị trí mà đội tấn công mắc lỗi việt vị.
Luật việt vị hiện nay được xác định bằng cách nào?
Luật việt vị hiện nay sẽ được xác nhận khi trường hợp cầu thủ tấn công ở phần sân của đối phương. Và cầu thủ tiếp bóng ở vị trí mà sau đó không có cầu thủ đối phương nào ngăn cách, chỉ còn thủ môn của đội bạn.
Khi trọng tài ở vị trí việt vị, trọng tài biên sẽ là người phất cao cờ và trọng tài chính sẽ thổi còi ngừng pha bóng.
Sân 7 người có áp dụng luật việt vị không?
Hiện nay, luật việt vị trong sân 7 người được quy định rõ ràng như sau:
- Cầu thủ bị việt vị khi cầu thủ đó di chuyển qua đường 13m và thuộc phần sân của đội đối phương, chiếm vị trí gần đường biên ngang sân đối phương hơn bóng. Trường hợp ngoại lệ là khi có 2 cầu thủ đối phương cùng đứng gần đường biên ngang, nhận bóng do chính cầu thủ đối phương truyền đến hoặc nhận bóng từ các pha phạt góc, ném biên và thả bóng từ trọng tài
- Cầu thủ bị việt vị chưa thể coi là phạm lỗi việt vị khi cầu thủ không nhận bóng từ đồng đội hoặc khống chế bóng theo nhận định của trọng tài. Trường hợp ngược lại khi bị nhận định là tích cực tham gia đường chuyền thì cầu thủ sẽ bị bắt lỗi việt vị.
- Cầu thủ phạm luật việt vị thì đội bóng bạn sẽ được hưởng quả phạt trực tiếp.
- Đường 13m của sân bóng được xác định chính xác bởi đường thẳng chạy dọc bề ngang sân và song song, cách đều đường biên ngang 13m.
Lời Kết
Trên đây, chúng tôi đã cập nhật các thông tin liên quan đến việt vị là gì? Cũng như những đổi mới trong luật việt hiện nay. Khi hiểu rõ những thuật ngữ và thông tin này sẽ giúp chúng ta có thể hiểu rõ hơn về mọi tình huống có thể xảy ra trong trận đấu. Chúc các bạn có những giờ phút xem bóng đá vui vẻ!
